گلو پاک‌کردن یک رفتار طبیعی و بدون ضرر است که معمولا برای پاک‌کردن ترشحات مخاطی از روی چین‌های صوتی حنجره مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ این کار می‌تواند به برطرف‌کردن گرفتگی و در نتیجه صاف‌کردن صدا هم کمک کند. اگر این کار فقط درموارد ضرورت و هر از گاهی انجام شود هیچ آسیبی برای فرد به‌دنبال ندارد در حالی‌که زیاد انجام‌دادن آن مضر است. اما برخی افراد به انجام این کار عادت پیدا می‌کنند و آن را بیشتر از حد موردنیاز انجام می‌دهند. بسیاری از بیماران مبتلا به مشکلات صدا نیز عادت دارند خیلی بیشتر از چیزی که مورد نیاز است، گلوی خود را پاک کنند. عادت به این رفتار برای حنجره آسیب‌زا است زیرا در خلال گلو پاک‌کردن، چین‌های صوتی محکم و با شدت با هم برخورد می‌کنند. وقتی‌که این کار در طول روز مرتب تکرار می‌شود در اثر برخورد محکم و شدید چین‌های صوتی، لبه تارآواها ملتهب می‌شود و به تدریج احتمال ایجاد زخم یا ضایعه بر روی آنها وجود دارد.
چرا افراد معمولا عادت به گلو پاک‌کردن (صدا صاف‌کردن) دارند؟
عوامل مختلفی فرد را وادار به پاک‌کردن گلو می‌کند. یکی از متداول‌ترین آنها ترشحات بیش از حد مخاط است. این ترشحات در اثر ریفلاکس معده‌ای-مروی یا همان بازگشت اسید معده (در اصطلاح عامه ترش‌کردن)، ترشحات پشت حلقی و انواع آلرژی ها به‌وجود می‌آیند.
توصیه‌های یک گفتاردرمانگر برای حذف رفتار عادتی گلو پاک‌کردن چیست؟
- علت پاک‌کردن عادتی گلو را شناسایی کنید و برای رفع آنها تلاش کنید. بدون از بین‌بردن علت اصلی پاک‌کردن عادتی گلو، کنارگذاشتن این رفتار برای شما بسیار مشکل است. بنابراین گام نخست برای حذف آن شناسایی و برطرف‌کردن علت آن است. اگر علت پاک‌کردن گلو برگشت اسید معده و یا آلرژی است باید برای درمان این مشکلات اقدام کنید. تا زمانی‌که این مشکلات وجود دارد شما نمی‌توانید به‌راحتی رفتار پاک‌کردن گلو را کنار بگذارید؛
- به جای گلو پاک‌کردن از بلعیدن خشک یا همان قورت‌دادن آب دهان استفاده کنید. با انجام این کار چین‌های صوتی به هم نزدیک می‌شوند و باعث حرکت ترشحات مخاطی از روی چین‌های صوتی می‌شود. بنابراین می‌تواند اثری مشابه با گلو پاک‌کردن داشته باشد با این تفاوت که دیگر برای حنجره ضرر ندارد. این عمل به ایجاد آرامش در حنجره هم کمک می‌کند؛
- به جای گلو پاک‌کردن از نوشیدن یک جرعه آب استفاده کنید. بنابراین لازم است همیشه همراه خود آب داشته باشید؛
- به جای گلو پاک‌کردن از سرفه‌ی بی‌صدا (یا همان تولید صدای /هه/) استفاده کنید. سرفه‌کردن که معمولا با تولید صدای ناگهانی انجام می‌شود، باعث برخورد شدید چین‌های صوتی و در نتیجه پاک‌کردن ترشحات از روی آنها می‌شود و استفاده عادتی از آن آسیب‌زا است. در حالی‌که اگر سرفه بی‌صدا انجام شود، باز هم به دلیل عبور با فشار هوا از بین چین‌های صوتی، سبب رفع ترشحات مخاطی می‌شود اما برخلاف سرفه صدادار صدمه‌ای به چین‌های صوتی وارد نمی‌شود؛
- به جای گلو پاک‌کردن از تنفس عمیق و سپس انجام بلع خشک (قورت‌دادن آب دهان) استفاده کنید؛
- به جای گلو پاک‌کردن از زمزمه‌کردن آرام یا همان تولید آرام و کشیده‌ی صدای /ممممم استفاده کنید؛
- به جای گلو پاک‌کردن به آرامی بخندید و سپس آب دهان را قورت‌دهید؛
- به جای گلو پاک‌کردن صحبت‌کنید. در خلال صحبت‌کردن، چین‌های صوتی به لرزش درمی‌آیند. بنابراین پیشنهاد می‌شود هر زمان که نیاز به گلو پاک‌کردن داشتید، بدون توجه به آن به صحبت‌کردن ادامه دهید. لرزش ایجادشده روی چین‌های صوتی در اثر صحبت‌کردن باعث رفع ترشحات مخاطی از روی آنها می‌شود. همچنین می‌توانید بلند صحبت‌کردن را هم امتحان کنید؛
- اگر کاربران حرفه‌ای صوت یعنی خواننده، مداح، قاری قرآن و … هستید پیشنهاد می‌کنیم به جای گلو پاک‌کردن صدای /آ/ را در پنج نت موسیقیایی به آرامی تولید کنید یا اینکه صدای خود را بلندتر کنید و یک نت بالاتر صدای /آ/ را تولید کنید.